กรณีการเลี้ยงสัตว์จำนวนเกินสมควร
จากกรณีผู้พักอาศัยในคอนโดฯแห่งหนึ่งย่านบางพูน จังหวัดปทุมธานี ร้องเรียนผ่านสื่อหลังได้รับความเดือดร้อนจากสาวลูกบ้านรายหนึ่ง ที่เลี้ยงสุนัขพันธุ์อเมริกันพิทบูล เทอเรีย จำนวน 7 ตัว ปัจจุบันเหลือ 6 ตัว ตายไป 1 ตัว แล้วปล่อยรบกวนผู้พักอาศัยรายอื่น และกรณีการเลี้ยงแมวจำนวน 30 ตัว ในคอนโด เจ้าของคอนโดขอคืนห้อง นั้น
ดร.สาธิต ปรัชญาอริยะกุล เลขาธิการและผู้อำนวยการสมาคมป้องกันการทารุณสัตว์แห่งประเทศไทย (TSPCA) เห็นว่า เรื่องดังกล่าวนั้นเป็นเรื่องที่น่าเห็นใจทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งผู้เลี้ยงที่มีความรักและเมตตาต่อสัตว์ เพื่อนร่วมคอนโด นิติบุคคล เจ้าของคอนโด ที่ได้รับผลกระทบ รวมถึงตัวสัตว์นั้นด้วย
ถ้าในแง่กฎหมาย เรื่องดังกล่าวก็มีกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น พ.ร.บ.การสาธารณสุข พ.ศ. 2535 (แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.2560) มาตรา 25 ได้กำหนด ในกรณีที่มีเหตุอันอาจก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่ผู้อาศัยในบริเวณใกล้เคียงหรือผู้ที่ต้องประสบเหตุ ดังต่อไปนี้ ให้ถือว่าเป็นเหตุรำคาญ (2) การเลี้ยงสัตว์ในที่หรือวิธีใด หรือจำนวนเกินสมควรจนเป็นเหตุให้เสื่อมเสียหรือเป็นอันตรายต่อสุขภาพ (3) อาคารอันเป็นที่อยู่ของคนหรือสัตว์ โรงงานหรือสถานที่ประกอบการใดไม่มีการระบายอากาศ การระบายน้ำ การกำจัดสิ่งปฏิกูล หรือการควบคุมสารเป็นพิษหรือมีแต่ไม่มีการควบคุมให้ปราศจากกลิ่นเหม็นหรือละอองสารเป็นพิษอย่างพอเพียงจนเป็นเหตุให้เสื่อมหรืออาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ (4) การกระทำใด ๆ อันเป็นเหตุให้เกิดกลิ่น แสง รังสี เสียง ความร้อน สิ่งมีพิษ ความสั่นสะเทือน ฝุ่น ละออง เขม่า เถ้า หรือกรณีอื่นใด จนเป็นเหตุให้เสื่อมหรืออาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
และมาตรา 28 ได้ระบุไว้ว่า ในกรณีที่มีเหตุรำคาญเกิดขึ้นในสถานที่เอกชน ให้พนักงานท้องถิ่นมีอำนาจออกคำสั่งเป็นหนังสือให้เจ้าของ หรือผู้ครอบครองสถานที่นั้น ระงับเหตุรำคาญภายในเวลาอันสมควรตามที่ระบุไว้ในคำสั่ง และถ้าเห็นว่าสมควรจะให้กระทำโดยวิธีใดเพื่อระงับเหตุรำคาญนั้น หรือสมควรกำหนดวิธีการเพื่อป้องกันมิให้มีเหตุรำคาญเกิดขึ้นในอนาคต ให้ระบุไว้ในคำสั่งได้ ซึ่งถ้าพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายเข้ามาดำเนินการระงับเหตุเดือดร้อนรำคาญนั้น โดยมาตรา 74 ระบุไว้ว่า ถ้าผู้ไม่ปฏิบัติตามพนักงานท้องถิ่น โดยไม่มีเหตุอันสมควรหรือขัดขวางการปฏิบัติหน้าที่ของพนักงานท้องถิ่น ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือปรับไม่เกิน 25,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
สำหรับ พ.ร.บ.ป้องกันการทารุณกรรมและการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ.2557 มาตรา 22 ได้กำหนดให้เจ้าของต้องดำเนินการจัดสวัสดิภาพสัตว์ ให้แก่สัตว์ของตนให้เหมาะสม โดย ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง การจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ.2561 ได้กำหนด ให้สัตว์ที่มีเจ้าของหรือผู้ครอบครองให้เจ้าของต้องดำเนินการจัดสวัสดิภาพสัตว์ให้แก่สัตว์ของตนให้เหมาะสม ดังต่อไปนี้ จัดให้สัตว์ได้รับอาหารและน้ำในปริมาณที่เหมาะสม และมีคุณภาพ จัดให้สัตว์อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสำหรับการดำเนินชีวิต จัดให้สัตว์มีสุขภาพอนามัยที่ดี มีการป้องกันโรคและให้การรักษาสัตว์เมื่อเจ็บป่วยไม่ชักช้า จัดการไม่ให้สัตว์ได้รับความเครียดหวาดกลัว เจ็บป่วยหรือทุกข์ทรมานโดยไม่มีเหตุอันสมควร และจัดให้สัตว์ได้มีโอกาสแสดงออกซึ่งพฤติกรรมตามธรรมชาติที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตและพลานามัยของสัตว์ ซึ่งถ้าเจ้าของไม่ดำเนินการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ดังกล่าว พนักงานเจ้าหน้าที่ ก็มีอำนาจดำเนินการปรับไม่เกิน 40,000 บาท ตามมาตรา 32
จะเห็นว่ากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับกรณีดังกล่าว ให้อำนาจแก่พนักงานเจ้าหน้าที่ ในการระงับเหตุและใช้ดุลพินิจพิจารณา ดำเนินการรวมถึงการบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้อง แก้ไขสถานการณ์ดังกล่าว เพื่อให้เกิดความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน ดังนั้น จึงขอฝากไว้ว่าการเลี้ยงสัตว์ สำคัญคือความรับผิดชอบ ทั้งต่อตนเอง สังคมและส่วนรวมตามกาลเทศะเป็นเรื่องที่สำคัญยิ่ง สำหรับความรัก ความเมตตาสัตว์นั้น ควรต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานการเคารพและไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่นด้วยเช่นกัน ถึงจะเป็นความเมตตาที่สร้างดุลยภาพ ความพอเหมาะพอสมและความเป็นธรรมให้เกิดขึ้นได้กับสัตว์อย่างแท้จริง
