วช. เปิดผลพยากรณ์ R&D 2567–2568 ชี้ทิศทางการลงทุนวิจัยไทยสู่เศรษฐกิจนวัตกรรม

วช. เผยผลพยากรณ์การลงทุนวิจัยไทย ปี 2567–2568 ชี้แนวโน้ม R&D โตต่อเนื่อง หนุนเศรษฐกิจฐานนวัตกรรมและยุทธศาสตร์ประเทศ

    สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม จัดแถลงข่าวประกาศผลพยากรณ์ค่าใช้จ่ายและบุคลากรด้านการวิจัยและพัฒนา (R&D) ของประเทศไทย ปี 2567–2568 ภายในงาน “NRCT Forum 2025 : วันคล้ายวันสถาปนา วช. ครบรอบ 66 ปี” เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน 2568 ณ ศูนย์สารสนเทศกลางด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม อาคาร วช. 8 ชั้น 1 โดยมี ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการ วช. เป็นผู้แถลงผลพร้อมชี้ทิศทางการลงทุนวิจัยของประเทศในช่วง 2 ปีข้างหน้า

ภาพรวมค่าใช้จ่าย R&D ไทย ปี 2567–2568 โตต่อเนื่อง แม้บุคลากรลดลงเล็กน้อย

     ดร.วิภารัตน์ เปิดเผยว่า ผลพยากรณ์ R&D ปี 2567–2568 ถือเป็นข้อมูลสำคัญที่ใช้วัดศักยภาพโครงสร้างพื้นฐานวิทยาศาสตร์ของประเทศ ซึ่งสถาบัน IMD ใช้ประกอบดัชนีขีดความสามารถการแข่งขันของโลก โดยปี 2567 ประเทศไทยมี

• ค่าใช้จ่ายวิจัยและพัฒนา (GERD) 172,263 ล้านบาท เติบโต 2.47%

• สัดส่วน GERD ต่อ GDP อยู่ที่ 0.93%

     และในปี 2568 คาดว่าค่าใช้จ่าย R&D จะเพิ่มเป็น

• 174,158 ล้านบาท เติบโต 1.10%

• GERD/GDP อยู่ที่ 0.92%

     ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อระดับค่าใช้จ่ายคือจำนวนบุคลากรวิจัย โดยปี 2567 มีจำนวน 239,202 คน เพิ่มขึ้น 8.42% ส่วนปี 2568 คาดว่าลดลงเล็กน้อยเหลือ 237,615 คน จากกลุ่มที่เกษียณอายุ แต่ยังคงเพียงพอที่จะผลักดันค่าใช้จ่ายด้านวิจัยให้เติบโตต่อเนื่อง

เอกชนยังครองสัดส่วนการลงทุนวิจัยสูงสุด 66%

     ผลสำรวจชี้ให้เห็นว่า

• ภาคเอกชนลงทุน R&D มากที่สุด 66% ของประเทศ

• ในจำนวนนี้ ภาคการผลิต ครองสัดส่วนสูงสุด 48%

• ตามด้วย ภาคบริการ 35%

• และ ค้าส่ง–ค้าปลีก 17%

     สาขาที่เอกชนลงทุนมาก ได้แก่

• อาหาร

• เคมีภัณฑ์

• การกลั่นปิโตรเลียม

• อุปกรณ์ไฟฟ้า

• คอมพิวเตอร์–อิเล็กทรอนิกส์

     ขณะที่ภาคบริการเน้นการเงิน สุขภาพ และการบริหารจัดการธุรกิจ พร้อมพบว่า SMEs มีแนวโน้มลงทุนวิจัยเพิ่มขึ้น และต้องการมาตรการสนับสนุนจากรัฐที่เข้าถึงง่ายและไม่ซับซ้อน

ภาครัฐเพิ่มงบวิจัยตามทิศทาง GDP – เน้นสุขภาพ นวัตกรรมการเรียนรู้ และสิ่งแวดล้อม

     ค่าใช้จ่ายด้านวิจัยของภาครัฐเพิ่มขึ้น

• ปี 2567 ร้อยละ 4.42

• ปี 2568 ร้อยละ 2.21

     โฟกัสงานวิจัยของรัฐ ได้แก่

• การแพทย์และสุขภาพ

• การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์

• ด้านไฟฟ้า–อิเล็กทรอนิกส์

• หุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ

• นวัตกรรมการเรียนรู้

• เกษตรและอาหาร

• การบริหารจัดการน้ำ

• การจัดการฝุ่น PM 2.5

     รัฐบาลยังเดินหน้าพัฒนาบุคลากรวิจัยให้ครบ 10,800 คน ภายในปี 2570 เพื่อยกระดับขีดความสามารถแข่งขันของไทย

เสวนานโยบายการลงทุนวิจัย – เร่งขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานนวัตกรรม

     ภายในงานยังมีการเสวนาจากผู้ทรงคุณวุฒิด้านวิจัยและอุตสาหกรรม โดยมีสาระสำคัญดังนี้

1. ขับเคลื่อนสู่ Innovation-Driven Economy (IDE)

โดย ดร.สิริพร พิทยโสภณ

• เร่งสร้างผู้ประกอบการฐานนวัตกรรม

• เพิ่ม GERD ผ่านมาตรการรัฐและสิทธิประโยชน์ภาษี

• วางรากฐานระบบเศรษฐกิจที่พึ่งพานวัตกรรมมากขึ้น

2. การลงทุนวิจัยเพื่อสร้างความเข้มแข็งและยั่งยืน

โดย รศ.ดร.นพพร ลีปรีชานนท์

• ผลักดันงานวิจัยสู่ SME/Startup/Spin-off

• สร้างระบบนิเวศนวัตกรรม

• เปลี่ยนจาก “ทุนวิจัย” สู่ “ร่วมลงทุน” ผ่านกลไกสำคัญ เช่น

  • TRIUP

  • University Holding Company (UHC)

3. นวัตกรรมกับ GDP – จาก Incremental สู่ Disruptive

โดย ดร.วิบูลย์ รักสาสน์เจริญผล

• ย้ำความสำคัญของนวัตกรรมขั้นก้าวกระโดด

• ชี้กลยุทธ์นำเทคโนโลยีเข้าไปเพิ่มมูลค่าใน Value Chain

• เสริมศักยภาพอุตสาหกรรมไทยแข่งขันระดับโลกได้มากขึ้น

     งานแถลงข่าวครั้งนี้ไม่เพียงเผยตัวเลขอนาคตของการลงทุนด้านวิจัยของประเทศ แต่ยังเป็นเวทีชี้ทิศทางยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศสู่ เศรษฐกิจฐานนวัตกรรม (Innovation-Based Economy) พร้อมเน้นความโปร่งใสของข้อมูล เพื่อให้ภาครัฐ เอกชน และผู้กำหนดนโยบายใช้ประกอบการวางแผนอย่างมีประสิทธิภาพ