AI for Disaster Preparedness and Response: ปลัดกระทรวง อว. ปาฐกถาพิเศษ ยกระดับการรับมือภัยพิบัติด้วยปัญญาประดิษฐ์ ในงาน STS Forum 2025 เกียวโต
ปลัดกระทรวง อว. ปาฐกถาพิเศษในหัวข้อ “AI for Disaster Preparedness and Response” ในการประชุม Side Event ของงาน STS forum 2025 – The 22nd Annual Meeting ณ เมืองเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น
เกียวโต, ญี่ปุ่น – 4 ตุลาคม 2568 – ในยุคที่ภัยพิบัติธรรมชาติรุนแรงขึ้นทั่วโลก เช่น น้ำท่วมครั้งใหญ่และแผ่นดินไหวที่กระทบประเทศไทยและญี่ปุ่น AI หรือปัญญาประดิษฐ์ กำลังกลายเป็น "อาวุธลับ" ที่ช่วยมนุษย์คาดการณ์ เตือนภัย และตอบสนองอย่างรวดเร็ว สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) จึงจัดประชุม Side Event พิเศษในหัวข้อ “AI for Disaster Preparedness and Response” ระหว่างงาน STS Forum 2025 – The 22nd Annual Meeting ณ Kyoto International Conference Center เพื่อเชื่อมโยงนักวิจัยรุ่นใหม่ไทยสู่เวทีโลก และเสริมสร้างความยั่งยืนด้านภัยพิบัติ
ปลัดกระทรวง อว. ชู AI เป็นกุญแจสำคัญรับมือวิกฤตภัยธรรมชาติ
การประชุมได้รับเกียรติจาก ศาสตราจารย์ ดร. ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ในฐานะประธานพิธีเปิดและปาฐกถาพิเศษ โดยท่านเน้นย้ำว่า "เหตุการณ์ภัยพิบัติรุนแรงทั่วโลกในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา สะท้อนให้เห็นว่าโลกกำลังเผชิญภัยธรรมชาติที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น ประเทศไทยเองก็ต้องรับมือกับน้ำท่วมและแผ่นดินไหวอย่างต่อเนื่อง" ท่านชี้ว่า AI คือเครื่องมือหลักที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการรับมือวิกฤต พร้อมยกตัวอย่างการใช้ AI ในการพยากรณ์ภัยล่วงหน้าและประเมินความเสียหาย นอกจากนี้ กระทรวง อว. ยังให้ความสำคัญกับการพัฒนาเยาวชนและกำลังคนรุ่นใหม่ เพื่อผลักดันบทบาทไทยในเวทีนานาชาติอย่างต่อเนื่อง สร้าง "พลังอนาคต" ที่มั่นคง
วช. ส่งเสริม AI ไทยสู่การประยุกต์จริง เน้นความร่วมมือระดับโลก
ดร. วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวต้อนรับผู้เข้าร่วม โดยย้ำบทบาทของ วช. ในฐานะหน่วยงานหลักด้านทุนวิจัยและนวัตกรรมของไทย ที่ส่งเสริมการนำ AI มาประยุกต์ใช้ในการคาดการณ์และเตือนภัยล่วงหน้า การประเมินความเสียหาย และการตอบสนองฉุกเฉิน วช. เชื่อมโยงความร่วมมือกับสถาบันการศึกษา หน่วยงานวิจัย ภาครัฐ และพันธมิตรต่างชาติ เพื่อให้เทคโนโลยีเข้าถึงประชาชนอย่างแท้จริง พร้อมลงทุนในนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ สร้างรากฐานสังคมที่ยั่งยืนและมีภูมิคุ้มกันต่อภัยพิบัติ
ความร่วมมือไทย-ญี่ปุ่น: จาก ASEAN-Japan Conference สู่ AI และ Green Technologies
Prof. Hiroshi Komiyama, Chairman of STS Forum กล่าวถึงความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นระหว่างไทยและ STS Forum โดยเฉพาะการประชุม STS Forum ASEAN–Japan Conference ครั้งที่ 8 ที่กรุงเทพฯ เมื่อมิถุนายน 2567 ซึ่งเป็นเวทีแลกเปลี่ยนยุทธศาสตร์ AI และ เทคโนโลยีสีเขียว (Green Technologies) ระหว่างผู้กำหนดนโยบาย นักวิจัย และผู้นำอุตสาหกรรม ช่วยเสริมสร้างเครือข่ายเพื่อรับมือความท้าทายโลก
ส่วน Dr. Kaoru Takara, President of the National Research Institute for Earth Science and Disaster Resilience (NIED) จากญี่ปุ่น ชี้ว่าการวิจัยต้องควบคู่กับการพัฒนาเพื่อสร้างคุณค่าให้สังคม หลังเหตุแผ่นดินไหวโกเบและโทโฮคุ ญี่ปุ่นพัฒนาเครือข่ายตรวจวัดแผ่นดินไหว-สึนามิ (MOWLAS) และระบบข้อมูลบูรณาการ Shared Information Platform for Disaster Management: SIP4D เพื่อเตือนภัยรวดเร็ว นอกจากนี้ ยังมีศูนย์ทดลองอย่าง E-Defense และเครื่องจำลองสภาพอากาศ ท่านเน้นว่า AI มีศักยภาพสูงในพยากรณ์ภัยและตอบสนอง แต่ต้องผสาน Explicit Knowledge (ความรู้ชัดแจ้งจาก AI) กับ Tacit Knowledge (ประสบการณ์ผู้เชี่ยวชาญ) เพื่อยกระดับการบริหารจัดการ สร้างสังคมปลอดภัยยิ่งขึ้น
เสวนาเด่น 2 หัวข้อ: AI ยกระดับสุขภาพและความยืดหยุ่นต่อภัยพิบัติ
วช. จัดเสวนา 2 หัวข้อ เพื่อแลกเปลี่ยนไอเดียจาก STS Forum Young Leaders ชาวไทย สร้างแรงบันดาลใจให้เยาวชน
หัวข้อ 1: “AI and Health Innovations for Disaster Preparedness”
- ผู้ดำเนินรายการ: นางสาวศิรินทร์พร เดียวตระกูล รองผู้อำนวยการ วช. และ รองศาสตราจารย์ ดร. อนรรฆ ขันธะชวนะ ผู้ทรงคุณวุฒิทางวิชาการ
- ผู้เสวนา:
- รองศาสตราจารย์ ดร. กฤต จารุพานิช คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- รองศาสตราจารย์ ดร. ธีรวิทย์ วิไลประสิทธิ์พร สำนักวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สถาบันวิทยสิริเมธี
- ดร. สิทธิประภา อิศรางกูร ณ อยุธยา คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
ข้อสรุปสำคัญ: AI ยกระดับระบบสุขภาพให้ยืดหยุ่นต่อภัยพิบัติ ผ่าน telemedicine และ home isolation ในช่วงโควิด-19 ที่ช่วยติดตามผู้ป่วยระยะไกล การวิเคราะห์สัญญาณชีวภาพวินิจฉัยโรค และเครื่องมือสื่อสารสำหรับผู้บกพร่องทางการได้ยิน เพื่อครอบคลุมทุกกลุ่มในภาวะฉุกเฉิน
หัวข้อ 2: “Innovative Science and Technology for Disaster Resilience”
- ผู้ดำเนินรายการ: รองศาสตราจารย์ ดร. ดุสิต อธินุวัฒน์ ผู้ทรงคุณวุฒิทางวิชาการ และนางสาวขวัญศิริ ชนยุทธ ผู้อำนวยการกลุ่มวิเทศสัมพันธ์ วช.
- ผู้เสวนา:
- ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สิทธิวุฒิ เจริญสุทธิวรากุล คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วิริยา ทองสมบูรณ์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
- ดร. สุนทร ตันติถาวรวัฒน์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ไฮไลต์: สะท้อนบทบาทวิทยาศาสตร์-เทคโนโลยี เช่น ไบโอเซนเซอร์ตรวจสุขภาพสัตว์เลี้ยงป้องกันการระบาดในฟาร์ม การตรวจจับเชื้อและสารเคมีรั่วไหลด้วยเคมี-ชีวภาพ และ Organ-on-Chip ร่วม AI-Machine Learning เพื่อคาดการณ์ความเสี่ยงล่วงหน้าอย่างแม่นยำ
วช. ขับเคลื่อน AI สร้างสังคมไทยยั่งยืนต่อภัยพิบัติ
งานครั้งนี้มุ่งส่งเสริมนักวิจัยรุ่นใหม่ไทยแสดงศักยภาพในเวทีนานาชาติ เสริมเครือข่ายกับนักวิจัยโลก และยกระดับขีดความสามารถด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อรับมือโลกยุค AI สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ยืนยันความมุ่งมั่นใช้วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม เป็นพลังหลัก สร้างสังคมปลอดภัย ยั่งยืน และมีภูมิคุ้มกันต่อภัยพิบัติในอนาคต หากสนใจทุนวิจัย AI สำหรับภัยพิบัติ ติดต่อ วช. ได้เลย!
ติดตามข่าวสาร AI และนวัตกรรมเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ วช. และ STS Forum เพื่อไม่พลาดอัปเดตการรับมือภัยพิบัติด้วยเทคโนโลยีล้ำสมัย
