วช. ผนึกกำลัง กทม. สสส. สภาลมหายใจกรุงเทพฯ และเครือข่ายนักวิจัย หนุนกิจกรรม “นักสืบฝุ่น The series”
วช. ร่วมสานพลัง กทม. สสส. สภาลมหายใจกรุงเทพฯ และเครือข่ายนักวิจัย ภายใต้กิจกรรม “นักสืบฝุ่น The series”
วันที่ 24 มิถุนายน 2568 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ(วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ร่วมแถลงความร่วมมือเป็นเจ้าภาพกิจกรรม “นักสืบฝุ่น The series” จำนวน 7 ครั้ง โดย นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เป็นประธาน พร้อมด้วย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เสนอแนวทางความร่วมมือด้านวิชาการ, รศ.ดร.ศิริมา ปัญญาเมธีกุล รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการศูนย์วิชาการเพื่อขับเคลื่อนการป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิษอากาศ เสนอแนวทางการเผยแพร่ความรู้, นายวีระศักดิ์ โควสุรัตน์ ประธานสภาลมหายใจกรุงเทพฯ เสนอแนวทางความร่วมมือจากภาคประชาชน, นายพรพรหม วิกิตเศรษฐ์ ที่ปรึกษาของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร และผู้บริหารด้านความยั่งยืนของกรุงเทพมหานคร เข้าร่วมกิจกรรม ณ ห้องรัตนโกสินทร์ ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร
ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า วช. ให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศและฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 โดยมุ่งส่งเสริมและสนับสนุนงานวิจัยและนวัตกรรมเชิงรุกในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบและมีความเสี่ยงสูง ร่วมกับเครือข่ายวิจัยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์ได้อย่างเหมาะสมกับบริบทพื้นที่ ทั้งนี้ วช. ได้ยกระดับความร่วมมือเครือข่ายวิจัยเป็น ‘ศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญด้านมลพิษอากาศและภูมิอากาศ (HTAPC)’ ซึ่งมุ่งหวังให้เกิดการสานต่อความร่วมมือทางวิชาการที่เข้มแข็ง ผ่านการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การถ่ายทอดองค์ความรู้สู่การปฏิบัติ และการพัฒนานโยบายสาธารณะบนพื้นฐานของหลักฐานเชิงวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม เพื่อร่วมกันขับเคลื่อนประเทศไทยไปสู่สังคมที่มีอากาศสะอาดและสุขภาวะที่ดีสำหรับประชาชนทุกคน
รศ.ดร.ศิริมา ปัญญาเมธีกุล รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการศูนย์วิชาการเพื่อขับเคลื่อนการป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิษอากาศ กล่าวว่า ศวอ. ได้ร่วมมือกับกรุงเทพมหานครในการแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศโดยเฉพาะฝุ่น PM2.5 ในเขตเมือง ผ่านการดำเนินโครงการ ‘เขตมลพิษต่ำ (Low Emission Zone)’ โดยเริ่มจากเขตปทุมวันเป็นพื้นที่นำร่อง และขยายโครงการในระยะที่ 2 ครอบคลุมอีก 4 เขต ได้แก่ คลองสาน ป้อมปราบศัตรูพ่าย คลองเตย และบางรัก ซึ่งเป็นมาตรการบูรณาการเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิษอากาศอย่างเป็นรูปธรรม และสามารถประยุกต์ใช้ในพื้นที่อื่นได้ต่อไป ทั้งนี้ โครงการดังกล่าวสอดคล้องกับ “แผนปฏิบัติการแก้ไขปัญหาฝุ่นละออง PM2.5 ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร” ภายใต้แผนปฏิบัติการขับเคลื่อนวาระแห่งชาติ “การแก้ไขปัญหามลพิษฝุ่นละออง”
ด้านนายวีระศักดิ์ โควสุรัตน์ ประธานสภาลมหายใจกรุงเทพฯ กล่าวถึงปัญหาคุณภาพอากาศทั้งในรูปแบบละอองฝุ่นและละอองก๊าซ ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระดับต่าง ๆ โดยการแก้ไขปัญหาดังกล่าวจำเป็นต้องอิงฐานทางวิทยาศาสตร์ในการแก้ไขปัญหา สำหรับข้อเสนอที่สภาลมหายใจกรุงเทพฯ มี คือ การใช้สูตรทำงานร่วมกับทุกภาคส่วนแบบพร้อมกันในแต่ละเขตภูมิศาสตร์อากาศ (Air Shed) โดยเชิญชวนให้กทม. เริ่มนัดประชุมถอดบทเรียนหลังผ่านฤดูที่มีวิกฤตมลพิษทางอากาศแล้วใน 1 เดือน จากนั้นจะได้มีแผนในการลงมือแก้ไขปรับปรุงแบบมุ่งผลลัพธ์ไปตลอด 8 เดือนต่อมา เพื่อให้กรุงเทพฯ และพื้นที่ในลุ่มอากาศเดียวกัน มีสภาวะคุณภาพอากาศที่ดีกว่าปีก่อนหน้าให้ได้ใน 3 เดือน ที่หย่อมความกดอากาศจะกดลงมาหรือสูตรทำงาน 1-8-3
ทั้งนี้ กิจกรรม “นักสืบฝุ่น The series” กำหนดจัดขึ้นจำนวน 7 ครั้ง ระหว่างเดือนมิถุนายน – พฤศจิกายน 2568 โดยความร่วมมือจากหลากหลายหน่วยงาน ประกอบด้วย กรุงเทพมหานคร (กทม.), สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.), สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสภาลมหายใจกรุงเทพมหานคร จะหมุนเวียนกันเป็นเจ้าภาพ และในทุก ๆ กิจกรรม จะมีการสรุปสิ่งที่ได้จากการแลกเปลี่ยนความเห็น เพื่อนำไปสู่การกำหนดมาตรการในการจัดการฝุ่นเมืองที่เหมาะสมกับบริบทของกรุงเทพมหานคร และเตรียมรับมือกับวิกฤตฝุ่นในช่วงปลายปีต่อไป
