พม. ผลักดันความเท่าเทียม เปิดตัวคู่มือห้องสุขาสาธารณะสำหรับทุกคน Restroom For All พร้อมขยายสู่ทั่วประเทศ
พม. หนุนความเท่าเทียม เปิดตัวคู่มือ-การจัดห้องสุขาสาธารณะต้นแบบสำหรับทุกคน เล็งขยายผลไปยังภาคีเครือข่ายทั่วประเทศ
วันที่ 25 มิถุนายน 2568 กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) นำโดย นายอนุกูล ปีดแก้ว ปลัดกระทรวง พม. เป็นประธานเปิดตัว คู่มือและแนวทางการจัดห้องสุขาสาธารณะสำหรับทุกคน (Restroom For All) ณ กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว (สค.) ชั้น 12 เพื่อส่งเสริมความเท่าเทียมทางเพศและสิทธิมนุษยชน ตามหลักการสากลและเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) โดยมี นางสาวแรมรุ้ง วรวัธ อธิบดีกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว กล่าวรายงาน
ห้องสุขาสาธารณะสำหรับทุกคน: สะท้อนความเท่าเทียมและความหลากหลาย
คู่มือ Restroom For All ออกแบบเพื่อตอบสนองความต้องการของทุกกลุ่มในสังคม ไม่ว่าจะเป็น เพศชาย เพศหญิง ผู้สูงอายุ คนพิการ หรือ ผู้มีความหลากหลายทางเพศ โดยยึดหลักการสำคัญ ได้แก่ ความสะอาด ความปลอดภัย ความสะดวก การเข้าถึงง่าย และ ความเป็นส่วนตัว คู่มือนี้เป็นแนวทางให้หน่วยงานราชการ สถานประกอบการ และหน่วยงานสังกัด พม. นำไปปรับใช้ในการออกแบบหรือปรับปรุงห้องสุขาสาธารณะให้เหมาะสมกับทุกคน
นายอนุกูล กล่าวว่า การจัดห้องสุขาสาธารณะสำหรับทุกคนสะท้อนถึงการเคารพสิทธิมนุษยชนและความเท่าเทียมทางเพศ ตามพันธกรณีสากล เช่น อนุสัญญา CEDAW, ปฏิญญาปักกิ่ง, และ SDGs เป้าหมายที่ 5 รวมถึงเจตนารมณ์ของ พระราชบัญญัติความเท่าเทียมระหว่างเพศ พ.ศ. 2558 การริเริ่มนี้ยังช่วยลดการเลือกปฏิบัติจากความแตกต่างด้านเพศ ความพิการ หรือสภาพร่างกาย ส่งเสริมสังคมที่ทุกคนมีส่วนร่วมอย่างเท่าเทียม
ความสำคัญของการปรับปรุงกฎหมายและโครงสร้าง
เพื่อให้ห้องสุขาสาธารณะสำหรับทุกคนสมบูรณ์ยิ่งขึ้น นายอนุกูล ชี้ว่า ต้องมีการทบทวนและปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 และ กฎกระทรวงฉบับที่ 39 (พ.ศ. 2537) และ ฉบับที่ 63 (พ.ศ. 2551) ซึ่งปัจจุบันยังไม่ตอบโจความต้องการของกลุ่มบุคคลหลากหลาย เช่น การเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับเด็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้มีความหลากหลายทางเพศ การปรับปรุงกฎหมายจะช่วยให้ห้องสุขาสาธารณะครอบคลุมและเหมาะสมกับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงในสังคม
สิ่งอำนวยความสะดวกในห้องสุขาต้นแบบ
คู่มือ Restroom For All ระบุแนวทางการออกแบบที่ครอบคลุม เช่น:
ป้ายสัญลักษณ์ ที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย
สิ่งอำนวยความสะดวก เช่น โถปัสสาวะสำหรับเด็ก ที่เปลี่ยนผ้าอ้อม ผ้าอนามัย ราวจับสำหรับผู้สูงอายุและคนพิการ
การออกแบบที่ปลอดภัย และคำนึงถึงความเป็นส่วนตัว
คู่มือนี้ยังเผยแพร่ในรูปแบบ E-Book ส่งถึงหน่วยงานทั่วประเทศ รวม 218 แห่ง เช่น ผู้ว่าราชการจังหวัด หน่วยงานกระทรวง และหน่วยงานสังกัด พม. เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาห้องสุขาสาธารณะที่เหมาะสมตามบริบทของแต่ละพื้นที่
ขยายผลสู่ท้องถิ่นและภาคีเครือข่าย
นายอนุกูล เน้นย้ำว่า การเปิดตัวคู่มือนี้ไม่ใช่เพียงการนำเสนอแนวทาง แต่เป็นการขับเคลื่อนความเท่าเทียมทางเพศผ่านห้องสุขาสาธารณะ ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกคนในสังคม กระทรวง พม. คาดหวังให้หน่วยงานในท้องถิ่นและภาคีเครือข่ายทั่วประเทศนำคู่มือนี้ไปใช้เป็นต้นแบบ โดยเฉพาะในพื้นที่ภูมิภาค เพื่อให้ความเท่าเทียมทางเพศเกิดขึ้นทั่วทุกพื้นที่ ไม่จำกัดเพียงในกรุงเทพมหานคร
สร้างสังคมที่ทุกคนมีส่วนร่วม
การจัดห้องสุขาสาธารณะสำหรับทุกคนไม่เพียงตอบสนองความจำเป็นพื้นฐาน แต่ยังเป็นการปรับทัศนคติและสร้างความเข้าใจในความหลากหลายทางเพศและความเท่าเทียม กระทรวง พม. ขอขอบคุณทุกภาคส่วนที่ร่วมจัดทำคู่มือนี้ และหวังว่าการขับเคลื่อนนี้จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงบวกในสังคมไทย
สำหรับหน่วยงานหรือประชาชนที่สนใจ สามารถดาวน์โหลดคู่มือ Restroom For All ได้ที่เว็บไซต์ของ กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว หรือติดต่อหน่วยงานสังกัด พม. เพื่อขอรับข้อมูลเพิ่มเติม
