สสส. จับมือ จุฬาฯ รณรงค์ “วันไตโลก 2568” เร่งสร้างการรับรู้การใช้ยาลดเสี่ยงโรคไต

คนไทยป่วยโรคไตเรื้อรังพุ่งแตะ 1.13 ล้านคน เหตุพฤติกรรมเสี่ยง-ใช้ยาไม่ถูกต้อง

     สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ผนึกกำลังกับคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดแถลงข่าว “World Kidney Day ถ้ารักไต อย่าให้ไตวาย” สร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับการใช้ยาอย่างถูกต้องเพื่อลดความเสี่ยงโรคไต เผยข้อมูลล่าสุดคนไทยป่วยโรคไตเรื้อรังเพิ่มขึ้นจาก 9.8 แสนคน (ปี 2565) เป็น 1.13 ล้านคน (ปี 2567) ชี้ปัจจัยเสี่ยงหลักมาจากพฤติกรรมการบริโภคอาหารรสเค็ม ใช้ยาไม่ถูกต้อง รวมถึงโรคประจำตัวอย่างเบาหวานและความดันโลหิตสูง  

สถานการณ์โรคไตเรื้อรังในไทยน่าห่วง สูญเสียปีสุขภาวะเพิ่มขึ้น 3.14 เท่า

     ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม รองผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ระบุว่า วันไตโลก (World Kidney Day) ตรงกับวันพฤหัสบดีที่สองของเดือนมีนาคมของทุกปี ซึ่งข้อมูลจากสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ พบว่า โรคไตเรื้อรังกลายเป็นปัญหาสุขภาพที่รุนแรงขึ้น โดยอัตราการสูญเสียปีสุขภาวะ (DALYs) เพิ่มขึ้นถึง 3.14 เท่า ในช่วงปี 2534 – 2564 มากกว่ามะเร็ง (2 เท่า) และโรคหัวใจและหลอดเลือด (1.8 เท่า)  

สาเหตุสำคัญมาจาก  

     - การบริโภคอาหารรสเค็มเกินปริมาณที่แนะนำ

     - การใช้ยาไม่ถูกต้องและเกินความจำเป็น เช่น ยาชุด ยาแก้อักเสบ (NSAIDs) และยาสมุนไพรบางชนิด  

     - โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และการสูบบุหรี่  

การใช้ยาผิดวิธี เสี่ยงทำลายไต ประชาชนเข้าใจถูกต้องเพียง 64.9%

    จากผลสำรวจของกระทรวงสาธารณสุขปี 2567 ใน 13 เขตสุขภาพ พบว่า ประชาชนมีระดับความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลเพียง 64.9% ส่งผลให้เกิดความเสี่ยงในการใช้ยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร  

สสส. เร่งขับเคลื่อนมาตรการป้องกันโรคไต ด้วยแนวทางสำคัญ ได้แก่

     ✅ โครงการลดเค็ม ลดโรค ลดปริมาณโซเดียมในอาหาร  

     ✅ มาตรการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพและยา ป้องกันการใช้ยาอันตราย  

     ✅ การรณรงค์ผ่านเทคโนโลยีและสื่อออนไลน์ เพิ่มการเข้าถึงข้อมูลสุขภาพที่ถูกต้อง  

ผลวิจัยชี้ “พนักงานออฟฟิศ-แรงงาน” ใช้ยาและอาหารเสริมเสี่ยงไตวาย

     ดร.วรรษยุต คงจันทร์ รองคณบดีด้านบริการวิชาการและเชื่อมโยงสังคม คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาฯ เผยว่า ผลการศึกษาพฤติกรรมการใช้ยาในกลุ่มแรงงานและพนักงานออฟฟิศ พบว่า  

     - Gen X (อายุ 44-59 ปี) – ผู้ใช้แรงงานมักมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดัน ใช้ยาตามแพทย์สั่ง แต่บางส่วนยังซื้อยาชุด สมุนไพร และอาหารเสริมเอง  

    - Gen Y (อายุ 28-43 ปี) – เริ่มมีปัญหาสุขภาพ เช่น ปวดกล้ามเนื้อ ใช้ยา NSAIDs บ่อย และนิยมใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารตามคำแนะนำของคนใกล้ชิด  

     - Gen Z (อายุ 19-27 ปี) – ให้ความสำคัญกับรูปร่างและผิวพรรณ ใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเป็นหลัก ได้รับข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตและโซเชียลมีเดีย  

ช่องทางสื่อสารที่เข้าถึงได้มากที่สุด คือ  

     - Gen X – รับข้อมูลจากครอบครัวและเพื่อนใกล้ชิด  

     - Gen Y และ Z – ใช้โซเชียลมีเดีย เช่น TikTok, Facebook และอินฟลูเอนเซอร์สายสุขภาพ  

แนะประชาชนใช้ยาปลอดภัย ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ ลดเสี่ยงโรคไต

     ผศ.ภญ.ดร.นิยดา เกียรติยิ่งอังศุลี ผู้จัดการศูนย์วิชาการเฝ้าระวังและพัฒนาระบบยา (กพย.) ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า การใช้ยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรอาจส่งผลร้ายต่อไต โดยเฉพาะยา NSAIDs และสมุนไพรบางชนิดที่มีสารกระตุ้นการทำงานของไตมากเกินไป ทำให้ไตทำงานหนักขึ้น และอาจนำไปสู่ภาวะไตวาย  

     นอกจากนี้ คริสโตเฟอร์ ไรท์ นักพูดและวิทยากรชื่อดัง ยังได้แชร์ประสบการณ์ตรงในฐานะผู้บริโภคและคุณพ่อที่ต้องระมัดระวังการใช้ยาให้กับลูกชายที่มีปัญหาไต เพื่อเป็นอุทาหรณ์ให้ประชาชนระวังการใช้ยาโดยไม่ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

     ติดตามข้อมูลสุขภาพและการใช้ยาที่ถูกต้องได้ที่

📌 Facebook Page: [กินยาสมเหตุ หายโรคสมผล ทุกคนสมใจ](#)  

📌 TikTok: [@pillproperly](#)  

     ป้องกันไตเสื่อม เริ่มต้นจากตัวคุณเอง ใช้ยาอย่างสมเหตุผล ลดอาหารเค็ม และดูแลสุขภาพให้แข็งแรง!