ตู้รับซื้อขยะ 'บินบิน' สุดยอดนวัตกรรมเปลี่ยนขยะเป็นเงิน ได้รับรางวัลการวิจัยแห่งชาติ ประจำปี 2564
ปัญหาขยะของประเทศไทย ทวีความรุนแรงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนเป็นวาระระดับชาติ นักประดิษฐ์จึงได้คิดค้น ผลงานประดิษฐ์ที่เป็นตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม ที่เป็นนวัตกรรมจากการนำเทคโนโลยีมาสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกให้กับประชาชน ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการทิ้งขยะ จนเป็นผลสำเร็จ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) จึงได้มอบรางวัลการวิจัยแห่งชาติ : รางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น ประจำปี 2564 ระดับประกาศเกียรติคุณ สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศและนิเทศศาสตร์ แก่ผลงานสิ่งประดิษฐ์ “บินบิน : ตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม” แก่ ดร.ปวิตรา เลี่ยมรักษ์ และคณะ แห่งคณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยมหิดล
ดร.ปวิตรา เลี่ยมรักษ์ เปิดเผยถึงแนวคิดผลงานสิ่งประดิษฐ์ว่า การจัดการสิ่งแวดล้อม ต้องเริ่มต้นจากการคัด แยกขยะในตอนที่เราจะทิ้ง ต้องทิ้งขยะแต่ละประเภทให้ถูกที่ การรับซื้อหรือการจัดการขยะจึงต้องมีการคัดแยก ที่ชัดเจน เพื่อนำไปรีไซเคิลได้ง่ายขึ้น จึงสร้างสรรค์ ผลงานสิ่งประดิษฐ์ “บินบิน : ตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม” ที่มีจุดเด่นในการการนำเทคโนโลยีมาสร้างสิ่งอำนวยความสะดวก และก่อให้เกิดประโยชน์แก่ผู้มาใช้งานทุกคน การออกแบบตู้ เน้นการใช้งานง่ายและประหยัดต้นทุน ซึ่งผู้พัฒนาเทคโนโลยีด้านการประมวลภาพ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ สามารถเชื่อมโยงและสั่งการเพื่อควบคุมอุปกรณ์ต่าง ๆ ได้ผ่านทางระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สำหรับฟังก์ชันในการใช้งานแบ่งออกเป็น 4 ส่วน คือ 1) ตู้รับซื้อขยะอัตโนมัติ ถูกพัฒนาออกแบบมาให้สามารถรับซื้อขวดพลาสติก ขวดแก้ว และกระป๋อง โดยการเชื่อมต่อกับแอปพลิเคชันผ่านบลูทูธ การตรวจสอบประเภทขยะ การคัดแยกขนาดของขวด และการคัดบังคับอุปกรณ์ภายในตู้เพื่อแยกขยะให้ลงไปในช่องเก็บขยะที่ถูกต้อง ใช้อุปกรณ์ sensor และเทคนิค Image Processing ที่แตกต่างจากตู้รับซื้อขยะในปัจจุบันที่ผลิตใช้ในประเทศ 2) Binbin User Application สำหรับให้ผู้ทิ้งขยะสามารถสมัครเข้าใช้งานเพื่อสะสมแต้ม แก้ไขข้อมูลผู้ใช้งาน แลกแต้ม และมอบแต้มให้เพื่อน รวมถึงมีฟังก์ชันแผนที่ ที่ผู้ใช้สามารถค้นหาตู้รับซื้อขยะอัติโนมัติว่าตั้งอยู่ที่ใดบ้าง 3) Binbin Store Application สำหรับร้านค้าเพื่อใช้ในการโฆษณาร้านค้าผ่านโปรโมชันการแลกแต้มที่ได้จากการทิ้งขยะ โดยร้านค้าสามารถสมัครเข้าใช้งาน สร้างคูปองส่วนลด และใช้ฟังก์ชันในการส่งเสริมให้คูปองสามารถเข้าถึงกลุ่มผู้ใช้ได้มากขึ้นด้วย และ 4) Binbin Backoffice Website เป็นระบบเพื่อบริหารจัดการประเภทขยะที่รับซื้อ และปรับแต้มที่ได้จากขยะแต่ละประเภทตามราคาในท้องตลาด บริหารจัดการบัญชีผู้ใช้งาน และบัญชีร้านค้า และตรวจสอบข้อมูลต่าง ๆ ในระบบได้ นอกจากนี้ภายในตู้รับซื้อขยะที่ประดิษฐ์ขึ้นจะมีอุปกรณ์ที่ใช้บีบอัดขวดและกระป๋องเพื่อลดขนาด ทำให้สามารถจัดเก็บขยะได้มากขึ้น
ดร.ปวิตรา เลี่ยมรักษ์ ยังกล่าวอีกว่า บินบิน : ตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม สามารถนำไปใช้ในการจำแนกขยะเพื่อให้สามารถนำไปรีไซเคิลได้โดยสามารถนำตู้รับซื้อขยะไปติดตั้งไว้ในที่ชุมนุมชน หรือที่มีร้านค้า ร้านอาหารให้บริการโดยตู้รับซื้อขยะแต่ละตู้สามารถบรรจุขวดพลาสติก ขวดแก้ว และกระป๋อง ได้ประมาณ 500 ชิ้น หากเก็บขยะจากตู้วันละครั้ง ซึ่งเทียบเท่ากับปริมาณประมาณ 12 กิโลกรัม การใช้ตู้ในการคัดแยกขยะจะสามารถลดเวลาการคัดแยกขยะของแม่บ้านได้ 60 นาที และสามารถนำขยะไปขายเป็นรายได้เพิ่มเติม ซึ่งขนาดของตู้สามารถปรับได้ตามความเหมาะสมของพื้นที่และจำนวนขยะที่ต้องรองรับได้ต่อวัน ผู้บริโภคจะได้รับประโยชน์มากกว่าการขายขยะรีไซเคิล ตามปกติ โดยสามารถดาวน์โหลด แอปพลิเคชันเพื่อใช้ในการสะสมแต้มจากการทิ้งขยะ เพื่อนำไปใช้เป็นส่วนลดในการซื้อสินค้าที่ร้านที่เข้าร่วมได้ ซึ่งร้านค้าที่เข้าร่วมโครงการก็จะได้โฆษณาร้านค้าและมีลูกค้าเข้ามาซื้อสินค้าและบริการเพิ่มมากขึ้น ปัจจุบัน บินบิน : ตู้รับซื้อขยะ และแอปพลิเคชันสะสมแต้ม สามารถใช้งานได้จริง แต่ยังต้องมีการวางแผนด้านการตลาดและคำนวนต้นทุนการผลิต รวมถึงการสร้างความร่วมมือกับบริษัทผู้ผลิตเครื่องดื่มและร้านค้าที่จะเข้าร่วมโครงการเพื่อให้เกิดการใช้งานอย่างต่อเนื่องได้
ผู้ประดิษฐ์ที่ได้รับรางวัลการวิจัยแห่งชาติ จะได้รับประกาศนียบัตรเชิดชูเกียรติ และเงินรางวัลจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ในงานวันนักประดิษฐ์ ประจำปี 2564 ซึ่งจะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 26 – 30 พฤษภาคม 2564 ณ ศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค บางนา กรุงเทพมหานคร
