“ส่งชู้สอนสาว” จากรักโรแมนติกสู่การต่อสู้ทางชนชั้น วรรณกรรม งานวิจัยรางวัล วช.
งานวิจัยรางวัล วช. “ส่งชู้สอนสาว”
วรรณกรรมรักโรแมนติกชาวไตดำในเวียดนาม
“ส่งชู้สอนสาว” หรือ “โสงจู้ซอนซาว” ตามการออกเสียงของชาวไตดำ คือวรรณกรรมรักโรแมนติก ของชาวไตดำในเวียดนาม ที่ได้รับความนิยมและเผยแพร่อย่างน้อยนับร้อยปี ซึ่งการศึกษาวิจัยเรื่องนี้ทำให้เราได้เข้าใจในเรื่องชาติพันธุ์ วัฒนธรรมและภาษาที่มีความใกล้เคียงกับภาษาไทย
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAs3OJckJXRARQ1HQJ8Vt8DnIAVH3BT218HS_dTQ2hTh8fbYfx03u9wIx4HYgoF_grO-HYTT2zzpHPGWhWAbFr3wyv2OgKiRMswexNEQawawx5rZa69XHNvC_BN98jbc7AXH3Lr2eWw0A/w640-h426/%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A5+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%258A.+%25E2%2580%259C%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B9%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E2%2580%259D+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2581%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B3%25E0%25B9%2583%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A1_7.jpg)
รองศาสตราจารย์ ดร.ยุกติ มุกดาวิจิตร จากคณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้ศึกษาและวิจัยวรรณกรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไตดำในเวียดนาม และเผยแพร่ในรูปหนังสือ “จากรักโรแมนติกสู่การต่อสู้ทางชนชั้น : อ่าน “ส่งชู้สอนสาว” วรรณกรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไตดำในเวียดนาม” และยังเป็นผลงานที่ได้รับรางวัลการวิจัยแห่งชาติ ประจำปีงบประมาณ 2563
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiq6P30buLhHNRt7EE6PqFhpmChtRpgFalUVOPWtwSsYcl9L1tmvkOKEHdow_dBjkfFDULO400m4KQppD1g0H9UJ3rcQ7onPId8lYs4UHKShVKZSN2tKo24mIgHww_TqWbTf48-Qd6FQ48/w640-h426/%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A5+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%258A.+%25E2%2580%259C%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B9%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E2%2580%259D+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2581%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B3%25E0%25B9%2583%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A1_6.jpg)
รองศาสตราจารย์ ดร.ยุกติ ระบุว่า ความโดดเด่นของ “ส่งชู้สอนสาว” คือ มีความพื้นบ้านและพูดเรื่องของชาวบ้าน โดยไม่พูดถึงชนชั้นสูง มีการใช้ภาษาพื้น ๆ ค่อนข้างมาก โดยมีคำเวียดหรือคำบาลีสันสกฤตที่เป็นอิทธิพลจากพุทธศาสนาปนอยู่น้อย วรรณกรรมเรื่องนี้จึงสะท้อนความเป็นคนไตดำและจิตวิญญาณของคนไตดำอย่างมาก
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHGuBx1vLaHyCJVYoGdXb_jT5vHBTYvL6_wGumDeg5JYS3IF13Ma4sgS59OEhvcrTleVghNxUlhmY-Ux4wJ4tyku0V5tXRBAhxyJ6VtbLGcZ1KKOpdlLHXaHYHyAt3vlN0qmH1L1RvF10/w640-h426/%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A5+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%258A.+%25E2%2580%259C%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B9%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E2%2580%259D+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2581%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B3%25E0%25B9%2583%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A1_2.jpg)
“ที่น่าสนใจคือเรื่องนี้เป็นเรื่องที่วิพากษ์สังคม วิจารณ์สังคม ให้ความรู้สึกของหนุ่มสาวหรือผู้หญิงที่รู้สึกเป็นเบี้ยล่าง เรื่องนี้มีความเป็นมนุษยนิยมสูง ทำให้คนชอบ เนื้อเรื่องยังเป็นโศกนาฏกรรมหน่อย ๆ แต่ตอนจบก็ลงเอยอย่างมีความสุข” รองศาสตราจารย์ ดร.ยุกติ เล่าถึงความน่าสนใจของวรรณกรรม “ส่งชู้สอนสาว” ที่มีความหมายว่า สั่งลาคนรัก และเป็นวรรณกรรมมุขปาฐะและวรรณกรรมลายลักษณ์อักษรที่มีอายุมากกว่า 100 ปี
เนื้อเรื่องย่อ ๆ ของวรรณกรรมเรื่องนี้ เล่าถึงหนุ่มสาวที่เติบโตมาด้วยกันและรักกัน แต่ผู้ชายถูกกีดกันจากครอบครัวฝ่ายหญิงเพราะมีฐานะยากจน นางเอกหรือขวัญหญิงของเรื่องจึงถูกบังคับให้แต่งงานกับผู้ชายที่ร่ำรวยกว่าตามความต้องการของครอบครัว ส่วนพระเอกหรือขวัญชายก็ไปทำอาชีพค้าขายเพื่อเก็บเงิน เมื่อได้มาเจอกันภายหลังขวัญชายได้แนะนำนางเอกถึงวิธีทำตัวให้สามีเกลียด นางเอกจึงทำตามและได้หย่าขาดจากสามีคนแรก แต่ก็ได้แต่งงานใหม่อีกครั้ง และขวัญหญิงก็หาวิธีทำให้สามีใหม่หย่าอีกครั้ง แต่ตัวเองถูกขายไปเป็นทาส
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUdIg5_hLM54NskYHsmK7w62TP5GcnQsCdRe3s9aNnudgUjYBEZrBs08Q2xto_HjsmAWVtQFcKjYoTIbVhhRc-Y7fxmcRfd_9zNWQMstN4NYgNPJeF9TMzcQuokEwBgv07Bx_Ta7d88hY/w640-h426/%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A5+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%258A.+%25E2%2580%259C%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B9%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E2%2580%259D+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2581%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B3%25E0%25B9%2583%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A1_3.jpg)
เรื่องราวดำเนินมาจนกระทั่งขวัญชายค้าขายจนร่ำรวย และได้ซื้อตัวขวัญหญิงที่ถูกขายเป็นทาสในราคาถูก โดยที่เขาไม่ทราบว่านั่นคือผู้หญิงที่เขารัก เพราะฝ่ายหญิงแก่ตัวลงมาก กระทั่งขวัญหญิงได้หยิบเครื่องดนตรีที่เรียกว่า “หืนต๊อง” หรือพิณปาก ออกมาเป่าเพลงที่มีทำนองเฉพาะและรู้กันเพียงขวัญชายและขวัญจริง ฝ่ายชายเมื่อจำได้ จึงได้ขอหย่ากับภรรยาและแบ่งสมบัติ แล้วมาแต่งงานกับขวัญหญิง
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFy925b53VBaMl1Qd4MoRrdW-YsaO590_XT2PAb39yWa7mf3vNLcVUfbhryM5RQjhjJNA-ex_8bJ1aEdWDHNU9vACNjfGQdpYxcCkJdv6dXjKqP1DOYxijZRX8aIUArFJr3IE_QadQxb4/w640-h426/%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A5+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%258A.+%25E2%2580%259C%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B9%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E2%2580%259D+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2581%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B3%25E0%25B9%2583%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A1_4.jpg)
วรรณกรรม “ส่งชู้สอนสาว” ซึ่งเป็นภาษาไตดำที่คล้ายภาษาลาวและภาษาถิ่นทางภาคเหนือของไทยนั้น ได้รับการแปลเป็นภาษาเวียดนามถึง 3 สำนวนแปล และได้รับการตีพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ของรัฐอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ปี พ.ศ.2500 ถึงประมาณปี พ.ศ.2545 และเป็นส่วนหนึ่งของแบบเรียนนักเรียนมัธยมศึกษาทั่วประเทศเวียดนาม
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNVYuMZE7ZfBIC95CnE0dMkFvx-LwzdM3t9WeXtkC5xc9bHVcl6CePCJkY6VD344OYuprRjt_oCjR64YDdcbWgId1PaTQvMmI40Cu4nvKD4FvezFJlHarLotr6BiCNC_ghD18jEezFuCs/w640-h426/%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A5+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%258A.+%25E2%2580%259C%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B9%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E2%2580%259D+%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2581%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A7%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B3%25E0%25B9%2583%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A1_5.jpg)
รองศาสตราจารย์ ดร.ยุกติซึ่งเคยศึกษาที่กรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม เล่าเพิ่มเติมว่า ที่ประเทศเวียดนามนั้นบังคับให้นักเรียนมัธยมเรียนวรรณกรรมของชนกลุ่มน้อยด้วย ส่วนหนึ่งนั้นเนื่องจากประวัติศาสตร์การเมืองของเวียดนามมีความสัมพันธ์กับชนกลุ่มน้อยที่ร่วมต่อสู้กับนักล่าอาณานิคม หากพิจารณาแผนที่ภูมิประเทศของเวียดนาม เฉพาะภาคเหนือของเวียดนามพื้นที่ 50-60 % เป็นพื้นที่สูงและเป็นที่อยู่อาศัยของชนกลุ่มน้อย ส่วนพื้นที่ราบคนเวียดอาศัยกันอย่างแออัด พื้นที่ส่วนใหญ่ของเวียดนามจึงถูกครอบครองโดยชนกลุ่มน้อย
“วรรณกรรมเล่มนี้พูดถึงสามัญชน ซึ่งถูกชูขึ้นมาพร้อมกับช่วงอุดมการณ์คอมมิวนิสต์แรง ๆ ที่พูดถึงคนชั้นล่าง คนยากไร้ ผู้หญิงที่ถูกกดขี่ และความสำคัญของชนกลุ่มน้อยซึ่งอยู่ในพื้นที่ขนาดใหญ่ทั้งภาคเหนือและภาคใต้ อันเป็นพื้นที่ติดต่อทางพรมแดน และมีทรัพยากรธรรมชาติมากมาย อีกทั้งยังเป็นที่กบดานของคอมมิวนิสต์เพื่อสู้กับฝรั่งเศสและสหรัฐอเมริกา ชนกลุ่มน้อยจึงมีความสัมพันธ์กับการเป็นชาติเวียดนามสมัยใหม่ เป็นสิ่งที่เขาสอนเด็กของเขาเอง ในรัฐธรรมนูญของเวียดนามยังระบุว่า เวียดนามประกอบไปด้วยหลายชาติพันธุ์” รองศาสตราจารย์ ดร.ยุกติ กล่าวถึงความน่าสนใจของวรรณกรรม