ชวนคนรักวิทยาศาสตร์เที่ยวงาน 10 ปี แสงซินโครตรอน นวัตกรรมแสงเบื้องหลังการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย

สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) ได้เป็นส่วนหนึ่งที่ร่วมคิดร่วมทำเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิตของผู้คนด้วยเทคโนโลยีแสงซินโครตรอนตลอด 10 ปีที่ผ่านมา เพื่อการเฉลิมฉลองการเป็นส่วนสำคัญในการสนับสนุนการวิจัยเพื่อพัฒนาวงการวิทยาศาสตร์ และช่วยขับเคลื่อนอุตสาหกรรมไทยด้วยเทคโนโลยีแสงซินโครตรอนมาตลอดหนึ่งทศวรรษ ทั้งยังแสดงถึงความก้าวหน้าของสถาบันที่พร้อมจะก้าวเคียงคู่อุตสาหกรรมและสังคมไทยต่อไปในอนาคต ทางสถาบันจึงมีแนวคิดในการจัดนิทรรศการหนึ่งทศวรรษสถาบันวิจัยซินโครตรอนขึ้นภายใต้ปณิธาน “พัฒนาธุรกิจด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแสงซินโคร-ตรอน (Make Tomorrow Better)” ขึ้นในวันที่ 1 มิถุนายน 2561 ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทรัลพลาซ่าลาดพร้าว โดยได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดงาน

โดยกว่า 10 ปีของการเปิดให้บริการแสงซินโครตรอนและเทคนิคที่เกี่ยวข้องนั้น สถาบันได้สร้างผลงานชิ้นสำคัญทางวิทยาศาสตร์ต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมและเศรษฐกิจของประเทศมากมาย อาทิ การสร้างความร่วมมือกับภาคอุตสาหกรรมด้านอาหารและการเกษตร ทำให้สามารถเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่ประเทศได้กว่า 3,000 ล้านบาท ตัวอย่างเช่น การพัฒนาและปรับปรุงคุณภาพกาแฟสดพร้อมดื่มร่วมกับ บริษัท เซาท์เทิร์น คอฟฟี่ จำกัด โดยใช้เทคนิคการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เน้นนวัตกรรมการด้านการแปรรูป จนได้กาแฟสดพร้อมดื่มในบรรจุภัณฑ์ที่ปิดสนิท แต่ยังมีคุณภาพใกล้เคียงกาแฟที่เตรียมสดมากที่สุด รวมทั้งคงอายุการเก็บรักษาไม่ต่ำกว่า 3 เดือนที่อุณหภูมิห้อง การค้นคว้าหากรรมวิธีการสกัดสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพจากร่วมกับบริษัท เนเชอรัล เบฟ จำกัด วัตถุดิบที่เหลือจากกระบวนการผลิตน้ำลำไยสกัดเข้มข้น เพื่อให้ได้สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพสูงกว่าผลิตภัณฑ์เดิมในท้องตลาดและมีผลดีต่อสุขภาพ ในภาคอุตสาหกรรมเครื่องสำอาง  ได้มีการพัฒนานวัตกรรมครีมกันแดดนาโน ร่วมกับ บริษัท แพนราชเทวี กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) เพื่อศึกษาการดูดซึมผ่านผิวหนังของสารกันแดดนาโนเพิ่มความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ และนับเป็นก้าวสำคัญของงานวิจัยต่อวงการแพทย์ผิวหนังและวงการเครื่องสำอาง และในภาควัสดุศาสตร์ ได้ร่วมกับบริษัท เอสซีจี เคมิคอลส์ จำกัด ได้มีการพัฒนาการผลิตผลิตภัณฑ์เม็ดพลาสติกชนิดใหม่ ที่สามารถคงทนต่อสภาวะการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ได้ดีเยี่ยม

ยิ่งไปกว่านั้น สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอนได้ดำเนินงานสนองโครงการพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีมาโดยตลอด ไม่ว่าจะเป็น การฟื้นฟูภูมิปัญญาการทำ “กระจกเกรียบโบราณ” อายุร่วม 200 ปีที่เกือบจะสูญหายไปตามกาลเวลา โดยทีมวิจัยประสบความสำเร็จในการผลิตกระจกเกรียบได้ครบทุกสีและสามารถทำแผ่นกระจกได้บางถึง 0.3 มิลลิเมตร โดยกระจกเกรียบที่สังเคราะห์ขึ้นมาใหม่นี้อยู่ในขั้นตอนทดสอบการใช้งานในสภาวะแวดล้อมจริง ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม และการสร้างความร่วมมือกับองค์กรด้านเครื่องเร่งอนุภาคระดับโลกอย่างเซิร์น ในการร่วมติดตั้งระบบทดสอบเซ็นเซอร์ ให้กับเซิร์น ด้วยฝีมือของนักฟิสิกส์ของไทย

อีกด้านที่สถาบันได้เข้าไปมีส่วนร่วมคืองานด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้คน โดยฉพาะคนตาบอดผ่านการพัฒนาชุดแสดงอักษรเบรลล์ในราคาที่เอื้อมถึงได้ สามารถผลิตในประเทศลดการนำเข้า  ซึ่งในปี 2560 ที่ผ่านมา ทางสถาบันได้ต่อยอดงานวิจัยโดยการพัฒนาชุดแสดงผลอักษรเบรลล์เป็น 20 เซลล์  เครื่องแสดงผลดังกล่าวสามารถลดการนำเข้าจากต่างประเทศได้กว่า 85,000 บาทต่อเครื่อง นอกจากนี้ สถาบันยังได้ร่วมกับ บริษัทเซโก้ ฟาร์ม พัฒนาระบบอัจฉริยะเพื่อควบคุมสภาพแวดล้อมการเพาะเลี้ยงถั่งเช่า ให้ได้ถั่งเช่าที่มีคุณภาพ อุดมไปด้วยสารอันเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย โดยวิธีการเลี้ยงถั่งเช่าแบบ “Smart Farmer”เป็นวิธีการที่ไม่ยุ่งยาก และมีต้นทุนในการติดตั้งระบบไม่เกิน 30,000 บาท จึงสามารถถ่ายทอดองค์ความรู้และส่งเสริมอาชีพให้กับเกษตรกรใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ได้อย่างดี รวมทั้งยังสร้างรายได้เสริมให้แก่ประชาชนได้อีกทางหนึ่ง

และในโอกาสที่สถาบันมีอายุครบรอบ 10 ปีในปีนี้ จึงได้จัดงาน “หนึ่งทศวรรษสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน” ขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองการย่างเข้าสู่ทศวรรษใหม่ของสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน และให้ความรู้เกี่ยวกับนวัตกรรมซินโครตรอนแก่เยาวชนและคนทั่วไป ผ่านการจัดนิทรรศการ โดยจะมีผลงานต่าง พร้อมการแสดงกรรมมวิธีของแสงซินโครตรอนผ่านอุปกรณ์ Interactive  เพื่อให้การรับข้อมูลทางวิทยาศาสตร์กลายเป็นเรื่องที่สนุกและตื่นเต้นยิ่งขึ้น โดยนิทรรศการจะจัดขึ้นในวันศุกร์ที่ 1 มิถุนายน 2561 ที่โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทรัลพลาซ่าลาดพร้าว ซึ่งภายในงานจะมีกิจกรรมอื่นๆอีกมากมาย อาทิ การบรรยายพิเศษจากวิทยากรผู้มีชื่อเสียง อาทิ รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ การแชร์ความคิดเกี่ยวกับห้องเรียนวิทยาศาสตร์โดยเฌอปราง อารีย์กุล หรือเฌอปราง BNK48 หรือฟังเรื่องตื่นเต้นด้านนิติวิทยาศาสตร์โดยแสงซินโครตรอนผ่านผู้มีประสบการณ์ตรงอย่าง อุ๊ หฤทัย ม่วงบุญศรี และยังมีการแสดงมินิคอนเสิร์ตจากศิลปิน พร้อมโชว์ต่างๆอีกมากมาย